جنكيزخان
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
چنگيزخان (مغولى: Чингис Хаан; نطق: [tʃiŋɡɪs χaːŋ]) (اقليم دولون بولدوق ، منغوليا ، 1155 - 18 اغسطس 1227). اسمه الاصلى " تيموچين ". فاتح مغولى فتح منغوليا سنة 1206 و عمل قراقوم عاصمه لمملكته. فى سنة 1213 هاجم شمال الصين و استولى على اغلبها بحلول سنة 1215. و هاجم تركستان، و بلاد ما وراء النهر، افغانستان و استولى عليهم، و اتوغل بجيوشه فى جنوب شرق [[اورونده حوالى 500 زوجه و جاريه. بعد سيطرته على المغول عمل لهم دستور اجتماعى و حربى اتسمى " ياسا " او " الياسا الجنكيزيه ".
اتولد تيموچين فى منغوليا فى سنة 1155 فى اقليم " دولون بولدق " على الضفه اليمين لتهر آنون و بيتقال انه اتسمى تيموچين على اسم امير كان ابوه " يسكوكاى بهادر " غلبه فى معركه فى الوقت اللى اتولد فيه فسماه ابوه على اسمه. يسوكاى بهادر ابو تيموچين كان زعيم و خان قبيلة " قيات " اللى كانت قبيله مغوليه مشهوره ، و اشتهر يسوكاى بهادر بإنتصاره على قبايل التتار اللى كانت عايشه جنب قبيلته و اللى كان المغول بيخافو منهم. اتجوز يسوكاى من ستات كتيره لكن اشهر ستاته كانت ام تيموچين و كان اسمها " اولون فوچين " و كان يسوكاى خطفها فى ليلة دخلتها فى غاره شنها على قبيلتها اللى كانت بتنتمى لقبايل الماركيت. عاشت اولون مع يسوكاى و خلفت تيموچين و عليه تلت ولاد كلهم دخلو التاريخ و ما خلفتش بنات لكن فضلت مستنيه قبيلتها تيجى تنتقم لخطفها. يسوكاى كان ليه ابن تانى اسمه " بلكوتى نويان " من ست تانيه لازم جنكيز خان فى معاركه و حروبه.
