الحمله الفرنسيه

الحمله الفرنسيه
جزء من حملة البحر المتوسط 1798
معركة الأهرام
معلومات عامة
التاريخ 1 يوليه 1798 – 2 سبتمبر 1801 (3 {{{4}}}, 2 {{{4}}} and 1 days) الموقع مصر، الشام النتيجة نصر عثماني-بريطاني احتلال أولى فرنساوى لمصر وانهاء الحكم المملوكى لاياله مصر فشل البعثة الفرنسية للشام استسلام القوات الفرنسية فى مصر
المتحاربون
الدولة العثمانية ايالة مصر ايالة صيدا بيليك تونس ايالة الجزائر بريطانيا العظمى	الجمهورية الفرنسية الأولى
القادة
سليم التالت يوسف ضياء الدين باشا الأعمى مصطفى باشا أحمد باشا الجزار مراد بك ابراهيم بك سيدنى سميث رالف أبركرمبى (DOW) هوراشيو نيلسون	نابليون بونابرت كليبر ⚔ توماس ألكسندر دوماس جاك فرانسوا مينو قالب:استسلم
القوة
الدولة العثمانية: 220,000 جيش مصر: 80,001 جيش رودس: 20,000 جيش سوريا: 20,000 جيش الشرق: 30,000 الاحتلال التانى لمصر: 60,000 بريطانيا العظمى: 30,000	40,000+ رجل (برا)
الخسائر
50,000 قتيل أو جريح 15,000 سجين	15,000 قتيل أو جريح 8,500 سجين

الحملة الفرنسية على مصر استمرت تلات سنين (1798-1801) قام بيها نابوليون بونابارت.

تجهيز الحملة

فى 12 ابريل من سنة 1798 قررت حكومة من حكومات الثوره الفرنساويه انها تجهز لحملة عسكريه للسيطرة على مصر. القرار دا كان بسبب سيطره الانجليز على طريق راس الرجاء الصالح و خنقتهم على سفن الفرانسويين و عشان يعملوا طريق تجارى جديد الانجليز مش مسيطرين عليه و كمان عشان يقطعوا الطريق على الانجليز و هما فى طريقهم لمستعمراتهم فى الهند و ادت قيادة الحملة دى لنابوليون بونابارت. و جهزوا جيش و جابوا معاه مجموعه كبيره من العلما والمهندسين والجغرافيين، عشان يكتشفوا مصر اللى كانت وقتها لنسبه ليهم لغز كبير و اساطير عن التاريخ المصرى. و فى يوم 19 مايو 1798 اتحركت الحملة من مينا طولون شايله 35 الف عسكرى و علما و مهندسين و جغرافيين شايلهم 300 سفينه و بتحرسهم اسطول حربى فرنساوى بيتكون من 55 سفينه. فى السكة اسكندرية سيطرت الحملة على جزيرة مالطا من ايد فرسان القديس يوحنا,

على اسكندرية

وصلت الحملة لاسكندرية و نجحوا فى احتلالها فى 2 يوليه 1798 بعد ما قاوم اهلها و حاكمها السيد محمد كُريم جامد. و اعلن نابوليون انه جاه عشان يحرر المصريين من ظلم المماليك و العثمانيين. و وزع بيانات ان الحملة بتحترم المصريين و تقاليدهم و دينهم و حاول فى البيان دا يأثر على المصريين المسلمين بقوله انه سيطر على مالطا من الصليبيين اللى هناك عشان بينتقم من الحملات الصليبيه اللى استهدفت المسلمين و شجع اشاعات على انه مسلم و انه بيحترم الاسلام, بس اغلب المصريين فضلوا شاكين فيه و فى نواياه. و بعدين طلع ناحية القاهره عشان يسيطر عليها.

احتلال مصر

نابوليون واقف قدام ابو الهول

اتقدم الجيش الفرنساوى ناحية القاهرة و فى منطقة امبابة (موقعة الاهرامات) واجه المماليك العثمانليه بقيادة مراد بيه و اتهزم مماليك العثمانليه بسهولة عشان كانو بواجهوا الفرانسويين بالسيوف و الخياله و الاسهم و الفرانسويين بيستعملوا ضدهم الرصاص و المدافع, دا كان بسبب ان مصر كانت معزوله عن العالم الخارجى و مش عارفيين ايه بيحصل فى العالم و ان الدنيا بتتطور و بتتغير. بس الفرنساويين اعجبوا بقوة و شجاعة المماليك بالرغم انهم خسروا.دخل نابوليون القاهرة فى 25 يوليه 1798 و ابتدا على طول فى تشكيل مجلس من المشايخ لحكم المدينة و اصدر بيانات بيأكد فيها احترامه للمصريين و تقاليدهم و ديانتهم. و بدئت طموح نابليون انه من مصر حيبنى امبراطوريه كبيره فى الشرق.

الفشل العسكرى

معركة ابو قير البحريه اللى اتدمر فيها الاسطول الفرنسى بالكامل

فى الوقت اللى كان المصريين فيه بيقوموا بثورات ضد الفرنساويين اشهرهم هما ثورة القاهرة الاولى و ثورة القاهرة التانيه. حصلت معركة ابو قير البحريه اللى فيها قدر الأسطول البريطانى انه يدمر الأسطول الفرنساوى اللى كانت مهمته حماية سواحل مصر و بكدا اتقطعت خطوط الاتصال بين نابوليون فى مصر و فرنسا و بقى متحاصر على الارض. حاول نابوليون يكسر الحصار دا عن طريق عمل حملة فرنساوية تانية من مصر على سوريا و فلسطين بس الحملة فشلت هى كمان رغم الانتصارات اللى حققها فى الاول بسبب المقاومة الى لقاها فى مدن الشام و خصوصا فى عكا و كمان بسبب مرض الطاعون و نقص الامدادات من مصر. وفى سنة 1799 ساب نابوليون مصر و رجع فرنسا و عين الجينيرال كليبر بداله حاكم لمصر و قائد للحملة كليبر فشل هو كمان فى انه يكسب ود الشعب المصرى و اخيرا مات مقتول على ايد طالب سورى كان بيدرس فى جامع الازهر اسمه سليمان الحلبى. بعد كليبر جاه الجنيرال مينو اللى أسلم و اتجوز واحدة مصرية من مدينة رشيد. استمر الانجليز مع العثمانيين فى الضغط على الفرنساويين عسكريا و سياسيا لحد ما استسلم الجينيرال مينو بعد معركة ابو قير البحرية و ساب مصر هو اللى اتبقى من جيشه فى سفن الأسطول البريطانى اللى وصلتهم لحد فرنسا. بس فضل عدد من الفرانسويين العساكر او اللى جم مع الحلمة لمصر قرروا انهم يفضلوا و يعيشوا مع المصريين و اتمصروا بعد كدا.

نتايج الحمله

للحملة الفرنسيه اربع نتايج اساسيه:

نتايج علميه

• كانت مصر من عصور الوسطى للعصر الحديث.
• فك رموز اللغة المصريه القديمه بعد ما ان الحملة اكتشفت حجر رشيد

نتايج اجتماعيه

• خلت المصريين يفوقوا و يتعملوا مع العالم تانى.
• صحت روح الوطنيه و القومية المصرية فى المصريين.

نتايج عسكرية

بالرغم من ان الحملة الفرنسية لم تحقق هدفها العسكرى اللى اتت مصر لاجله، لكن تنم تحقيق شوية نتائج عسكرية من اهمها:

• ان القوات العسكرية المصرية قد اتعلمت التنظيم خصوصا ان قيادة الجيش المصرى كانت هزيلة و مهلهلة، و ظهرت على حقيقتها مع اول طلقة مدفع من الاعداء.
• كمان المصريين اتعرفوا على اسلحة حديثة و جديدة، و بعد رحيل الحملة قدروا يجددوا اسلحتهم.
• من اهم النتايج برضه، ان الحملة الفرنسية اثناء ماكانت فى مصر شيدت لنفسها شوية طوابى و قلاع على حدود اسكندرية و رشيد و القاهرة علشان تكون نقط عسكرية للحماية، و مع ان الطوابى دى اغلبها مهدم دلوقتى لكن المصريين اخدوا بالهم من النقط دى لأنها نقط عسكرية مميزة

نتايج سياسيه

• الحملة الفرنسيه خلت العالم ياخد باله من موقع مصر الجغرافى و بدايه التفكير فى احتلال مصر, اول محاولة بعد الحملة كانت حملة فريزر اللى حصلت فى 19 سبتمبر 1807
• خلت المصريين يحسوا انهم مختلفين عن اللى بيحكوموهم و ان كل المحتليين اللى جولهم سؤاء عرب او اتراك بيخدموا مصالحهم و بس وبيستغلوا مصر والمصريين.

التأثير على المصريين

من كتاب وصف مصر - Description de l'Egypte

سابت الحمله الفرنساويه تاثير مهم على مصر والمصريين. من اهم التاثيرات على المصريين انها صحت عندهم الاحساس الوطنى تانى و الاحساس بهويتهم المصريه اللى حاول العرب يمسحوه لما دخلو مصر. و كان من نتيجة صحيان الانتماء لمصر و الهويه المصريه ان المصريين هما اللى اختارو محمد على انه يكون هوا الحاكم على مصر لاول مره من بعد سنين طويله كان بيتفرض عليهم والى مالوش اى علاقه بمصر و ولا المصريين يعرفوه ولاعنده فكره عنهم و لاعن حياتهم و ثقافتهم الا لمجرد انه على علاقه (صحوبيه او قرابه او لحد مصالح ماديه صرف) مع الخليفه التركى العثمانى او اللى ماسكين شئون الخلافه و يبؤو مجبرين انهم يدعوله فى الجوامع و هما مش عايزينه. فكان صحيان الانتماء المصرى عند المصريين اللى حاول العرب يلغوه من اول لما احتلو مصر و اختارو محمد على لانهم حبوه و حسو فيه الاخلاص, فموقف المصريين مع محمد على خلى محمد على يشيل ده للمصريين و اشتغل باخلاص و ضمير لما بقى حاكم على مصر. انجاز اعادة الوعى و الهويه للمصريين على المستوى الانسانى و الوطنى كان اهم انجاز عملته الحمله. ييجى بعديه انجازات تانيه مهمه جدا فى حياة مصر و المصريين.

• ان بدا التفكير فى قناه بحريه بتربط بين البحر المتوسط و البحر الاحمر و كان فيه دراسات للموضوع ووقفت الدراسات بتاعته(بسبب انهم كانو فاكرين ان مستوى ارتفاع المايه فى البحرين مختلف وبعدين طلع كلام مش مظبوط) لحد لما ديليسيبس اشتغل فيه تانى و ظهور قناة السويس.
• ان العلما بتوع الحمله الفو موسوعة وصف مصر اللى بتعتبر اكبر موسوعة معاصرة سجلت جغرافيا و تاريخ و عادات و تقاليد وحتى مزيكا و اغانى المصريين فى المدن و القرى.
• نابوليون انشأ المجمع العلمى المصرى اللى بيعتبر اول مؤسسة علمية فى مصر الحديثة.
• اكتشاف حجر رشيد و فك رموز الكتابة المصرية القديمة(الهيروغليفية)على ايد العالم شامبوليون اللى فتح عيون العالم على حضارة المصريين القدام و ولادة علم المصرولوجيا واللى خلى مصر بعد كده يبقى فيها سياحة اثار.
• عمل صدمة حضارية للمصريين اللى احتكو لأول مرة ب اوروبا بعد عصر التنوير و تبنيهم للنظم الادارية للفرنسيين زى سجلات الوفاة والمواليد و القانون المدنى الفرنساوى و المحاكمات الحديثة و الجيش و الأسلحة الحديثة و قيم الحرية و الثورة اللى خلت المصريين لأول مرة يثورو على الوالى العثمانى و يخلعوه و يعينوا مكانه محمد على باشا.

المقال دا حلقة في سلسلة عن تاريخ مصر

مصر قبل التاريخ من 6000 ق م لحد 3100 ق م

مصر الفرعونية من 3100 ق م لحد 525 ق م

مصر الاخمينية من 525 ق م لحد 332 ق م

مصر البطلمية من 332 ق م لحد 30 ق م

مصر الرومانية من 30 ق م لحد 200 م

مصر القبطية من 200 م لحد 639 م

مصرالاسلامية من 639 م لحد 1250 م

مصرالمملوكية من 1250 م لحد 1517 م

مصر العثمانية من 1517 م لحد 1805 م

مصر العلويه 1805 م لحد 1952 م

مصر الحديثة من 1952 م لحد دلوقتى

المصريين

فيه فايلات فى تصانيف ويكيميديا كومونز عن:

الحمله الفرنسيه

المراجع

• حملة نابوليون فى الفكر العربى المعاصر
• حرب التحرير الشبكة الاسلامية