نص هيروجليفى من بردية آنىهيروغليفيات فى معبد كوم امبو
الهيروجليفى Egyptian hieroglyphs هو نظام كتابه اخترعه المصريين القدام من سنة 3200 ق م لحد 612 عشان يكتبو بيه اللغه المصريه القديمه. الرموز الهيروجليفيه كانت رموز صوريه فى الاول و شويه شويه اتطورت و بقت ليها دلاله صوتيه ( يعنى اتحولت من كتابه صوريه logographic لكتابه الفبيّه alphabetic).
اصل الكلمه
لفظ "هيروجليفي" جاى من اصل يونانى (ايروجليفيكا ερογλυφικά) و بيتكون من كلمتين: هيرو يعنى مقدس و جليف يعنى كتابه او نقش.
التطور
الرموز الهيروجليفيه اخترعها المصريين من البيئه اللى كانو عايشين فيها و الرسومات دى موجوده على القلل الفخار لحد على ايد ما الكتابه نفسها ما تنشأ ( ممكن من حوالى 4000 ق ع ح ). اقدم حاجه مكتوبه بالهيروجليفى هيا لوحة نارمر و الل بيرجع عمرها ل3200 ق ع ح و اللى اتلقت فى تسعينيات القرن التسعتاشر فى حته اسمها كوم الاحمر بين اسنا و ادفو فى صعيد مصر.فى بعض العلما اللى لقو نقوش هيروجليفيه اقدم من لوحة نامر فى اماكن تانيه فى مصر زى مقبرة او-ج من عصر قبل الاسرات فى ابيدوس.
طول عهد المملكه القديمه و الوسطانيه و الحديثه كان عدد الرموز الهيروجليفيه ثابت تقريبا:800 رمز.فى العصر الجريكي-رومانى وصل عدد الرموز دى ل5000 رمز.
الرموز الهيروجليفيه دى تلات انواع:
رموز صوتيه (phonetic): و دى الرمز الواحد بيعبر عن صوت واحد بس زس الالفبائيه الحديثه دلوقتي.
رموز صوريه (logographs): و دى كل رمز بيعبر عن مجموعه من الاصوات اللى بتاثر ع المعنى
رموز تحديديه (determinatives): و دى اللى بتحدد المعنى الدقيق للرموز الصوتيه او الصوريه
الرموز الهيروجليفيه اتطورت شويه شويه و اتسهلت و اتبسطت عشان تتماشى مع تطور حياة الناس و خصوصا انها صعبه فى الكتابه على ورق البردى لحد ما و صلت للرموز الهيراتيكيه (بتاعة الكهنه) و بعديها الرموز الديموتيكيه (الشعبيه). الهيروجليفى تناه عايش جنب الطرق المتبسطه التانيه دى فى الكتابه و خصوصا فى الكتابات الرسميه: حجر رشيد مثلا فيه كتابه بالهيروجليفى جنب الكتابه الديموتيكي.
استمرت الكتابه دى مستعمله فى مصر لحد و مصر تحت الاحتلال الاجنبى بس طبعا الناس ابتدت تفقد الثقه فى نفسها و ثقافتها القوميه و انحسرت المعرفه فى طبقة الكهنه اللى كانت بتضيق يوم بعد يوم.
على القرن الرابع الميلادي, مابقاش حد فى مصر بيعرف يقرا الهيروجليفى غير عدد قليل خالص. استعمال الكتابه الهيروجليفيه على المعابدو التماثيل وقف خالص بعد ما امر الامبراطور الرومانى المسيحى ثيودوسيوس الاول بقفل كل المعابد اللى مش-مسيحيه بوصفها وثنيه سنة 391 بعد الميلاد; اخر مره اتكتبت فيها الحروف الهيروجليفيه كان فى فيله سنة 396 ميلادي.[1]
