ايه هو التنوير
ايه هو التنوير ؟ هى مقاله كتبها ايمانويل كانط بعد ما القسيس يوهان فريدريش زولنير سأله ايه هو التنوير ؟ فحدد كانط مفهوم التنوير بانه : خروج الانسان من حالة عدم استخدام عقله الا لما حد تانى يوجهه و يديله امر عشان يشغل مخه ، و ان الانسان ده بيعتمد على ناس تانيه زى رجال دين و قاده و سياسيين انهم يفكروله و يقولوله كلام و هو يصدقه و يفضل يكرره من غير ما هو فاهم او مقتنع بيه. كانط كان شايف ان الناس بتعمل كدا بسبب حاجتين :
- دول يا كسلانيين ، بيكسلوا يفكروا و يشغلوا مخهم و معتمدين على كلام الناس التانيه اللى بتقول لهم معلومات وهما مش فاهميين.
- يا اما جبنا ، مقتنعيين او حد قانعهم بإنهم لو شغلوا عقلهم ممكن يئذوا نفسهم او انهم يكفروا او يخرجوا على الدين.
كل دا بيخلى الانسان عبد بيتحكم فيه الناس اللى بتفكر ليه و بتمنعه انه يفكر لنفسه . كانط كان مؤيد للى عملته الثوره الفرنسيه من حيث انها سمحت للناس و خلتهم يشغلو عقولهم ويحرروا نفسهم من استبداد و سيطره رجال الدين و القاده و السياسيين على عقولهم و تحريم عليهم عيشيتهم و منعهم من المناقشه و ظلمهم. بس كانط كان شايف ان احسن حاجه لاصلاح عقل البنى ادم من غير ثورات ممكن يكون بس بالتربيه العقليه و النقديه ، فلو الانسان اتربى على كدا مش حيسمح لحد انه يسيطر على عقله و يفكر له ، و مصيره مش حيبقى مرتبط بحاله حكومه معينه ، و بغض النظر عن ان يكون موجود فى البلد وقتها اولى امر محترمين بيدوه حقوقه ولا لاء. كانط كان شايف ان الحريه حاجه اساسيه للتنوير ، حرية استخدام عقلك و انك تشوف وضعك الحالى دا كويس ولا لاء؟...و لو مش كويس تقدر تغيره ازاى؟...و مين المسئول على الحاله اللى انتا فيها. كل دى اسئله و ردود ممكن تطلع بيها لما تستخدم عقلك. ايمانويل كانط قال ان شعار التنوير هو “اتجرأ عشان تعرف و شغل عقلك ، بالاتينى Sapere aude , بالانجليزى : Dare to know