رخصه مملوكه
رخصه مملوكه أو البرمجيات الملكية هيا برمجيات تمنح منشئها أو ناشرها أو صاحب حقوق آخر أو شريك صاحب حقوق احتكار قانونى حسب قانون حقوق النشر والملكية الفكرية الحديث لاستبعاد المتلقى من مشاركة البرنامج أو تعديله بحرية، و فى بعض الحالات، زى ما هو الحال مع بعض البرامج المثقلة ببراءات الاختراع والمقيدة باتفاقية ترخيص المستخدم النهائى - من استخدام البرنامج لوحدهم، و علشان كده تقييد حرياتهم.[1] البرمجيات الاحتكارية هيا مجموعة فرعية من البرمجيات غير الحرة ، و هو مصطلح تم تعريفه عكس ده من البرمجيات الحرة والمفتوحة المصدر ؛ لا تعتبر التراخيص غير التجارية زى CC BY-NC ملكية، لكن غير حرة. ممكن يكون البرنامج الاحتكارى إما برنامج مقفول المصدر أو برنامج متاح للمصدر .[1][2]
أنواع
[تعديل]تراخيص مجانية/مفتوحة | التراخيص غير المجانية | |||||
---|---|---|---|---|---|---|
المجال العام ويسواه | رخصة مسموح بها | حقوق النسخ (رخصة الحماية) | رخصة غير تجارية | Proprietary license | سر تجاري | |
برمجة | PD، CC0 | BSD ، MIT ، أباتشي | رخصة جنو العمومية ، رخصة إيه جى بى إل | JRL ، AFPL | proprietary software, no public license | برنامج داخلى خاص |
أعمال إبداعية تانيه | PD، CC0 | CC BY | CC BY-SA | CC BY-NC | Copyright. no public license | غير منشور |
أصل
[تعديل]حتى أواخر ستينات القرن العشرين، كانت أجهزة الكمبيوتر - و بالخصوص أجهزة الكمبيوتر المركزية الكبيرة والمكلفة، هيا الأجهزة الموجودة فى غرف كمبيوتر مكيفة بشكل خاص - تُؤجر فى العاده للعملاء بدل بيعها .[3][4] كانت الخدمات وجميع البرامج المتاحة يتم توفيرها فى العاده من قبل الشركات المصنعة دون تكلفة منفصلة لحد سنة 1969. فى العاده يقوم بائعو أجهزة الكمبيوتر بتزويد العملاء بالكود المصدرى للبرامج المثبتة. العملا اللى طورو البرامج فى الغالب جعلوها متاحة للعامة دون مقابل.[5] تعنى المصادر المقفولة برامج الكمبيوتر اللى لا يتم نشر كودها المصدرى إلا للمرخص لهم. إنه متاح للتعديل بس من قبل المنظمة اللى طورته ودول المرخص لهم باستخدام البرنامج.
سنة 1969، قادت شركة IBM، اللى كانت تواجه دعاوى قضائية تتعلق بمكافحة الاحتكار ، تغيير فى الصناعة بالبدء فى فرض رسوم منفصلة على برامج الحاسوب المركزى [6][7] والخدمات، بفصل الأجهزة عن البرامج.[8]
تسعير و اقتصاد
[تعديل]البرمجيات الاحتكارية مش مرادفة للبرمجيات التجارية ، [9][10] رغم ان المصطلحين بيستخدمان ساعات بشكل مترادف فى المقالات حول البرمجيات الحرة.[11][12] ممكن توزيع البرمجيات الاحتكارية بدون تكلفة أو مقابل رسوم، ويمكن توزيع البرمجيات المجانية بدون تكلفة أو مقابل رسوم.[13] الفرق هو أن إمكانية توزيع البرمجيات الملكية، وما هيا الرسوم اللى لازم دفعها، هو أمر متروك لتقدير المالك. مع البرمجيات المجانية، ممكن لأى شخص عنده نسخة أن يقرر اذا كان يرغب فى تحصيل رسوم مقابل الحصول على نسخة أو خدمات متصله، وبأى مبلغ.[14]
بيتقال على البرامج الاحتكارية اللى تأتى بدون تكلفة اسم البرامج المجانية .
أنصار البرمجيات التجارية الملكية بيقولو إن لما المستخدمين يضطروا يدفعوا تمن البرمجيات كمنتج، ده بيزوّد التمويل أو الوقت المتاح للبحث والتطوير فى مجال البرمجيات. زى ، شركة مايكروسوفت بتقول أن الرسوم المفروضة على كل نسخة تعمل على تعظيم الربحية فى تطوير البرمجيات.[15]
البرمجيات الاحتكارية بتعمل فى العاده شغل تجارى أكتر من البرمجيات الحرة، خصوص من ناحية دخل السوق.[16] فى الغالب ى اتباع البرامج الملكية مع ترخيص يمنح المستخدم النهائى الحق فى استخدام البرنامج.
ساعات كتير، الدعم الفنى للبرامج الملكية مابيقدروش عليه غير موظفين الشركة اللى عملت البرنامج، والخدمة دى بتكون متضمّنة معاه. بس نظام الدعم الفنى المخصص ده بيرفع تكلفة صيانة البرنامج، وده بيأثر على سعره.[17]
شوف كمان
[تعديل]- مايكروسوفت اكسل
- ادوبى اليستريتور
- كوريل درو
- ادوبى دريمويفر
- ادوبى افتر افكتس
- ادوبى انديزاين
- ادوبى بريمير برو
- ادوبى فلاش
- ادوبى اكروبات
- انستجرام
- ذا لاست اوف آس
- اوتوكاد
- ماينكرافت
- انشارتد 4 : اثيفذس ايند
- ويندوز 10
- جوجل كروم
- ذا ايڤل ويثين
- آى او اس
- پى . تى
- هوريزون زيرو داون
- ولفينشتاين 2: ذا نيو كلوسيس
- ذا ايڤل ويثين 2
- جراند ثيفت اوتو : فى
- كواوب
- جاد اف وار (فيديو لعب 2018)
- ريد ديد ريدمبشن 2
- فار كراى پرايمال
- نى نو كونى 2: ريڤينانت كيندوم
- ستيم
- يونيتى (محرك ڤيديو لعب)
- ذا سيمز 3: چانجل ادڤانتشر
- ماك او اس
- بيچيويلد 3
- موس (فيديو لعب 2018)
- فروستبايت انچن
- نو مانز سكاى
- لثتيك
- ماد ماكس (فيديو لعب 2015)
- فورتنايت باتل رويال
- سوبر ماريو رن
- فار كراى نيو داون
- ترافيز سترايكس اجين: نو مور هيروز
- دايز جان
- مترو اكسودوس
- 4 ايه انجن
- ابلاجو تايل: اينوسينس
- كنترول (فيديو لعب 2019)
- ديسيما
- دوم 2
- مايكروسوفت ايدج
- لويجيز مانشن 3
- سايبربونك 2077
- ذا لاست اوف آس بارت 2
- داينج لايت 2
- ذا ويتشر 3: وايلد هانت
- ريد انجن
- مايكروسوفت فلايت سيموليتر (فيديو لعب 2020)
- ام-اس دوس
- جريس
- ستارديو فالى
- فوينيكس وريجت: اس اتورنى
- بايتمانيا ايدكس 10ث ستيل
- بايتمانيا ايدكس 7ث ستيل
- بايتمانيا ايدكس 4ث ستيل
- بايتمانيا ايدكس
- دانس دانس ريڤولوتيون اكستريم
- بايتمانيا ايدكس 6ث ستيل
- دانس دانس ريڤولوتيون: بيسانت اوف كول دانسيرس
- بايتمانيا ايدكس سوبسترايم
- بايتمانيا ايدكس 5ث ستيل
- بايتمانيا ايدكس 15: دچ تروپيرس
- بايتمانيا ايدكس كلوب ڤيرسيون
- بايتمانيا ايدكس 2ند ستيل
- در فيستيڤال دانس دانس ريڤولوتيون
- دانس دانس ريڤولوتيون ولتراميكس 2
- دانس دانس ريڤولوتيون هوتيسانت پارتى 3
- دانس دانس ريڤولوتيون ونيڤيرس 2
- فير امبليم هيرويس
- جراند ثيفت اوتو اونلين
- اساسينس كريد ايڤ: بلاك فلاج
- سيمسيتى دس
- ث سيمس 2: اپارتمينت پيتس
- ث سيمس 2: كاستاواى (فيديو لعب)
- دوتا 2
- كونتير ستريكي: جلوبال اوفينسيڤ
- دوم 3
- سپور
- كونتير ستريكي: كونديتيون زيرو
- سيمسيتى 30
- سيمسيتى 20
- دوك نوكيم 3د
- ث سيمس 3
- ث سيمس فريپلاى
- نيڤيروينتير
- پوستال
- پوستال اى
- الين: ايسولاتيون
- سيد ميرس كولونيزاتيون
- ريسين
- اليكس (فيديو لعب)
- كال اوف دوتي: جوستس
- پوكيمون كويست
- جى سينچو نو ماو
- واتش دوجس 2
- جوست اوف تسوشيما
- كاپتاين تواد: ترايسور تراكير
- ستار وارس جالاكسيس
- بيچيويليد تويست
- بيچيويليد 2
- اڤولڤ
- فريسپاس 2
- كراش اوف ث تيتانس
- جراند ثيفت اوتو: ليبيرتى سيتى ستوريس
- جراند ثيفت اوتو: تشيناتون وارس
- ميسيمس اجينتس
- ميسيمس
- داير ايستر
- ميسيمس كينجدوم
- ميسيمس پارتى
- تيراريا
- التيمات سپيدير مان
- لوردس اوف ث رايلم اى
- ورلد وار زى
- ليسور سويت لاري: ماجنا كوم لاود
- پيتير چاكسونس كينج كونج
- امپيرور: ريس اوف ث ميدل كينجدوم
- جويتار هيرو ليڤ
- ث اند ايس نيج
- ياوشيس كرافتيد ورلد
- ث الدير سكرولس ڤ: سكيريم
- سوپير ماريو پارتى
- ليجيند اوف ث كريستال سكول
- پوزل كويست: تشالينج اوف ث وارلوردس
- ث ليجيند اوف سپيرو: ث اتيرنال نيجت
- تشيرنوبيليت
- مونستير هيج: جول سپيريت
- ديسينت 3
- سپور كرايتوريس
- اى هاڤ نو موث
- جاريس مود
- سيستيم شوك (فيديو لعب)
- هومانكيند
- ياوتوبيرس ليف
- شينزهين اي/و
- اكسينوناوتس 2
- اوپوس ماجنوم
- ثيس ايس ث پوليس
- بابا ايس يو
- اوتير ويلدس
- سيليست
- بايت سابير
- ريزدنت ايفل: ڤيليچ
- ذا لاست اوف آس: ليفت بيهايند
- كيلزون شادو فال
- هورايزن فوربيدن ويست
- راتشت اند كلانك: ريفت اپارت
- انشارتد: ذا لوست ليجاسى
- فار كراى 6
- واتساب
- چامپ اولتميت ستارز
- ذا دارك بيكشرز انثولوجى: ليتل هوب
- مافيا (فيديو لعب)
- ماينكرافت دونچنس
- اوت لاست 2
- ديثلوپ
- امونج اص
- سناب شات
- استرو بوت ريسكو ميشن
- آى تيونز
- تيك توك
- جراند ثيفت اوتو: ذا تريلوجى – ذا ديفنيتف اديشن
- ويندوز 11
- ويندوز 7
- وورلد اوف ووركرافت
- مترو 2033
- السيمز 2
- ذا سيمز
- ديابلو 2
- فاينل فانتازى 10
- ستار ستيزن
- مترو: لاست لايت
- كرايسس 3
- جوثيك 3
- بيج ريجس: اوفر ذا رود ريسنج
- سكول جورلز
- ليمينجز
- سيم سيتى سوسيتيس
- كول اوف ديوتي: فاينست اور
- ذا اوربز: سيمس ان ذا سيتى
- سيريوس سام 3: بى اف اى
- دارك واتش
- ايكوكروم 2
- انفيموس: سكند سن
- 6 ايام فى الفلوجه
- ستالكير:قلب تشيرنوبل
- ذى سيمز 4
- دراكنجارد 3
- هيروز اوف ذا ستورم
- Superhot
- ديد آيلاند 2
- فاكتوريو
- مترويد دريد
- جران تورزمو 7
- هالو وارز 2
- سايكوناتس 2
- انسايد
- شرلوك هولمز: ذا دفيلز دوتر
- الهروب من تاركوف
- ديد باى دايلايت
- جوينت : بطائق ذا ويتشر
- بيهولدر
- شادو فايت 2
- سكول آند بونز
- بيوموتانت
- سكورن
- ريدى اور نوت
- هيلو انفنت
- بالديز بايسكس
- ايج اوف امبايرز 4
- تونيك
- World War 3
- سابنوتيكا:بيلو زيرو
- هايتيل
- اتوميك هارت
- نيو ورلد
- ستار فيلد
- سنايبر اليت 5
- اثنا عشر دقيقه
- جوست واير: طوكيو
- الدن رينج
- بوابه بلدور 3
- ويتش فاير
- ذا ليجند اوف زيلدا: تيرز اوف ذا كينجدوم
- توم كلانسيز رينبو اكستراكشن
- ديابلو 4
- سنواز ساجا: هيل بليد 2
- ذا اوت لاست ترايلز
- اوفرواتش 2
- الديب بيننا 2
- كروس فاير اكس
- دوك فى
- باى داى 3
- كريمزون دازرت
- اوترايدرز
- هوم ورلد 3
- سيد الخواتم: جولوم
- ذا ميديم
- جوست رانر
- سكارليت نيكسس
- فورسبوكين
- ساكند اكستينكشن
- ستراى
- كينا: بريدج اوف سبيرتس
- قراوندد
- فيفا 22
- سنايبر جوست واريور كونتراكتس 2
- اى فوتبول 2022
- سوسايد سكواد: كيل ذا جاستس ليج
- فرسان جوثام
- فايف نايتس آت فريديز: سيكريتى بريتش
- درجات البذاءه
- بلاك ميث: ووكونج
- رايدرز ريبابلك
- فاينل فانتسى 16
- تراث هوجوورتس
- اله الحرب: راجناروك الاسطوره الاسكندنافيه
- ذا دارك بيكتشرز انثولوجي: هاوس اوف آشيس
- مارثا ايز ديد
- سايبريا: ذا وورلد بيفور
- ذا كاليستو بروتوكول
- باك فور بلود
- ايفل ديد: ذا جيم
- ات تيكس تو
- ايفل ويست
- دراجون ايج 4
- كلاش مينى
- باتلفيلد 2042
- لايف ايز سترينج: ترو كولورز
- سقوط بابل
- فورزا هوريزون 5
- ريد فول
- غريب الجنه: اصل الخيال النهائى
- باوزرز فيورى
- لوست جادجمنت
- مارفلز جارديانز اوف ذا جالاكسى
- ماريو بارتى سوبرستارز
- جوراسيك وورلد ايفلوشن 2
- افاتار: فرونتيرز اوف باندورا
- تاينى تيناز وندر لاندز
- ابليج تيل: ريكويام
- كومبانى اوف هيروز 3
- ان بى آى تو كي22
- ذا دارك بيكتشرز انثولوجي: ذا ديفل ان مى
- كالت اوف ذا لامب
- قاتل الشياطين: كيميتسو نو يايبا – سجلات الهينوكامى
- فيفا 23
- آلن ويك 2
- يو اف ال
- كول اوف ديوتي: فانجارد
- سبايدر مان 2
- مارفل ميدنايت صنز
- بوبى بلاى تايم
- سونيك فرونتيرز
- سيفو (ڤيديو جيم)
- سبونج بوب سكوير بانتس: ذا كوزميك شيك
- مالتى فيرسيز
- رامبل فيرس
- ايكاروس (ڤيديو جيم)
- ريزدنت ايفل 4 فى آر
- لايز اوف بى
- كول اوف ديوتي: مودرن وورفير 2
- ذا كوارى
- ستريت فايتر 6
- فى رايزينج
- ريزدنت ايفل 4 (ڤيديو جيم)
- اكسوبريمال
- تيليجرام
- هورايزن كول اوف ذا مارتين
- ذا لاست اوف آس بارت 1
- دك دك جو
- آب ستور
- Commercial off-the-shelf
- Comparison of open-source and closed-source software
- Proprietary hardware
- Retail software
- Enshittification
مصادر
[تعديل]- ↑ أ ب . ISBN 978-93-5199-877-8.
{{cite book}}
: Missing or empty|title=
(help); Unknown parameter|مسار-الفصل=
ignored (help) - ↑ Brendan Scott (March 2003). "Why Free Software's Long Run TCO must be lower". AUUGN. 24 (1). AUUG, Inc. 1. Definitions. Retrieved 29 June 2017.
- ↑
. ISBN 0-262-53203-4.
{{cite book}}
: External link in
(help); Missing or empty|صفحة=
and|مسار=
|title=
(help) - ↑ "The History of Equipment Leasing", Lease Genie, archived from the original on April 11, 2008, retrieved November 12, 2010,
In the 1960s, IBM and Xerox recognized that substantial sums could be made from the financing of their equipment. The leasing of computer and office equipment that occurred then was a significant contribution to leasings [sic] growth, since many companies were exposed to equipment leasing for the first time when they leased such equipment.
- ↑ "Overview of the GNU System". GNU Operating System. Free Software Foundation. 2016-06-16. Retrieved 2017-05-01.
- ↑ Pugh, Emerson W. (2002). "Origins of Software Bundling". IEEE Annals of the History of Computing. 24: 57–58. doi:10.1109/85.988580.
- ↑
{{cite book}}
: Empty citation (help) - ↑ "Chronological History of IBM: 1960s". IBM. n.d. Archived from the original on July 3, 2016. Retrieved May 28, 2016.
Rather than offer hardware, services and software exclusively in packages, marketers 'unbundled' the components and offered them for sale individually. Unbundling gave birth to the multibillion-dollar software and services industries, of which IBM is today a world leader.
- ↑ . ISBN 978-0-13-148787-1.
{{cite book}}
:|url-access=
requires|url=
(help); External link in
(help); Missing or empty|صفحات=
and|مسار=
|title=
(help) - ↑ Havoc Pennington (2008-03-02). "Debian Tutorial". Archived from the original on 2018-01-29. Retrieved 2009-06-04.
It is important to distinguish commercial software from proprietary software. Proprietary software is non-free software, while commercial software is software sold for money.
- ↑ Russell McOrmond (2000-01-04). "What is "Commercial Software"?". Archived from the original on 2012-10-04. Retrieved 2009-05-02.
- ↑ Michael K. Johnson (1996-09-01). "Licenses and Copyright". Retrieved 2009-06-16.
If you program for Linux, you do need to understand licensing, no matter if you are writing free software or commercial software.
- ↑ Eric S. Raymond (2003-12-29). "Proprietary, Jargon File". Retrieved 2009-06-12.
Proprietary software should be distinguished from commercial software. It is possible for the software to be commercial [...] without being proprietary. The reverse is also possible, for example in binary-only freeware.
- ↑ "Selling Free Software". GNU Project.
- ↑ "The Commercial Software Model". Microsoft. May 2001. Archived from the original on 2007-03-05.
- ↑
{{cite book}}
: Empty citation (help) - ↑ "Proprietary software | Definition, History, & Facts | Britannica". www.britannica.com (in الإنجليزية). Retrieved 2025-04-24.
لينكات برانيه
[تعديل]- خطأ لوا في وحدة:External_links/conf على السطر 37: attempt to index field 'messages' (a nil value).