النهضه الييديه
النهضه الييديه او النهضه الييديشيه ، (انجليزى: Yiddish Renaissance; ييدى יידישיסט yidishist) حركه ثقافيه و فنيه بدأها يهود اوروبا الشرقيه فى اواخر القرن تسعتاشر، اشهر روادها منديل مويخير-سفوريم (1836-1917)، و بيريتز (1852-1915)، و الاديب الكبير شالوم اليخيم (1859-1916).
فى سنة 1861 يوشوا موردخاى ليفشيتز اللى بيعتبر ابو الييديه اصدر مقاله عنوانها "الدرجات الاربعه" وصف فيها الييدى بانها لغه مستقله بالكامل عن الالمانى و العبرى و اعتبر فيها الييديه هى الرابط بين اليهود و الثقافات الاوروبيه.
فى سنة 1908 اعلن اعضاء مؤتمر ييدى انعقد فى مدينة شيرنوفيتز النمساويه-الهنجاريه ان الييدى كلغة و كوصله بين يهود شرق اوروبا محتاجه مساعده عاجله. و اعلن ان مركز اللغه الييدى بيعبر عن مركز و مكانة اليهود و بكده فعن طريق انقاذ اللغه اليدييه ممكن انقاذ اليهود من الدوبان.
نتيجه لجهود حركة النهضه الييديه اللغه الييديه بقت واحده من اهم اللغات فى العالم و بيتكلم بيها اكتر من حداشر مليون شخص. بعد هجرة اعداد كبيره من اليهود على امريكا الحركه بقت نشيطه جداً فى امريكا و بالذات فى مدينة نيو يورك. و ظهرت حركه ثقافيه نشيطه من ابرزها المسرح الييدى.
