الدوميناتى

عصر الدوميناتي او الامبراطورية الرومانية المتأخرة (بالإنجليزي: Dominate or Late Roman Empire) كان اخر شكل من اشكال الحكم فى الامبراطوريه الرومانيه القديمه (قبل التقسيم) , ابتدا مع نهايت للى يتعرف بـأزمة القرن التالت اللى استمرت من سنت 235 - 284 , و استمر لغايت تقسيم الامبراطوريه و سقوط الجزء الغربى منها سنت 476 . نظام الدوميناتى استمر فى الجزء الشرقى من الامبراطوريه المعروف باسم الامبراطورية البيزنطية بس اتطور و بقى ملكيه اوتوقراطيه صرف .

التسميه

كلمت دوميناتى متاخده من الاصل اللاتينى دومينوس Dominus اللى معناه "السيد او الإله" , و هى كلمه كانت فى العاده بتستخدم لما عبد ينده على سيده . استخدام الكلمه امتد فى عهد اسرت يوليوس كلاوديوس و بقيت اوقات بتستخدم كلقب بيتنده بيه الامبراطور الرومانى نفسه , و مع وصول دقلديانوس , اول اباطرت عصر الدوميناتى , للحكم الكلمه بقيت هى الندا الرسمى للامبراطور . و من الاسم كده نظام الحكم فى عصر الدوميناتى كان بيعتبر الحاكم مش مجرد سياسى او لحد ملك , كان بيعتبره فى مستوى إله , سلطاته كانت سلطات اقرب للآلهه , و من هنا كانت تسميه "دومينوس" او "السيد" اقرب تسميه لوصف المكانه الجديده للامبراطور.

نهايت عصر الامبراطوريه الاولانيه

خلال عصر الامبراطوريه الاولانيه كان الاباطره بيعدلوا دستور الجمهورية الرومانية مع الحفاظ ع الحد الادنى من شكل الدوله الجمهورى . طبع ده لا ينفى ان السلطات المدنيه و العسكريه كلها كانت فى واقع الحال متجمعه فى ايد الامبراطور و ان بقيت مؤسسات الدوله كان ليها سلطات شكليه . بس ع الاقل كان لسه فيه مجلس شيوخ بيجتمع و يناقش حاجات , و كان لسه مجلس الشيوخ ده عندو صلاحيت انتخاب المرشحين لمنصب القنصليه المزدوجه .النظام ده فضل مستمر لغايت أزمة القرن التالت اللى كانت السبب فى نهايت عصر الامبراطوريه الاولانيه . بنهايت الازمه دقلديانوس لغى كل السلطات المتبقيه لمجلس الشيوخ , و اخترع نظام جديد هو نظام مجلس الحكم الرباعى و هو نظام معتمد على الحكم بامبراطورين فى رتبت "اغسطس" بيساعدهم امبراطورين معاونين فى رتبت "قيصر" , بحيث تكون الامبراطوريه متقسمه ادرى لنصين شرقى و غربى , و بيحكم كل نص اغسطس بيساعده قيصر.

التغييرات الجوهريه عن النظام السابق

دقلديانوس و كل الاباطره اللى جم من بعدو لغوا تمام اى طبيعه ديموقراطيه لنظام الحكم , و زقوا الموضوع فى اتجاه تأليه الحاكم , بشكل كان متأثر شويه بالانظمه الملكيه القديمه فى مصر و ايران , و ابتدوا يلبسوا هدوم ملكيه مطرزه بالجواهر و الدهب على عكس بساطت التوجا الرومانيه اللى كان الاباطره اللى قبلهم بيلبسوها .

الاباطره بقوا بيسكنوا فى قصور ضخمه بدال البيوت العاديه اللى كانو بيسكنوا فيها قبل كده , و ظهر لأول مره مصطلح "البلاط الامبراطوري" للإشاره لموظفين القصر الامبراطورى و المتصلين بيهم , و بقى مجرد القرب من الامبراطور هو مصدر نفوذ و سلطه فى حد ذاته . تأليه الحكام كان عاده رومانيه موجوده على ايد نظام الدوميناتى , بس كان شرف بيمنحه مجلس الشيوخ للاباطره العظام بعد ما يموتوا , بس فى عهد الدوميناتى اتحول الموضوع لتقليد تلقائى , يعنى الامبراطور بمجرد قعاده على كرسى العرش بيتحول الى إله .

كمان الاباطره اساتكلمو تقاليد جديده للبلاط من ضمنها الركوع اودام الامبراطور و ان الوزرا و الموظفين يبوسوا طراطيف الروب الامبراطورى بتاعه كمظهر من مظاهر التفخيم . بعد تحول الامبراطور قسطنطين للمسيحيه سنت 312 و اعتبار المسيحيه هى الدين الرسمى للامبراطوريه فى عهد ثيوديسيوس سنت 380 الموضوع اتحول من تأليه لتبجيل , يعنى الامبراطور بقى هو حامى العقيده فى نظر العوام من الناس .